Kể từ khi doanh nhân Rocco Commisso mua lại Fiorentina vào tháng 6/2019, đội bóng vùng Firenze luôn chật vật trong khâu tuyển chọn nhân sự trên băng ghế chỉ đạo. Từ Vincenzo Montella, Giuseppe Iachini cho đến Cesare Prandelli, họ đều không đáp ứng kỳ vọng chuyên môn. "La Viola" cán đích ở vị trí thứ 10 tại Serie A 2019/20 và thứ 13 ở mùa giải tiếp theo.
Bước ngoặt đến vào thời điểm Vincenzo Italiano nắm quyền CLB. Tuy nhiên, tình hình chưa thể cải thiện ngay lập tức mà cần qua thời gian.
Fiorentina kết thúc mùa giải 2021/2022 ở vị trí thứ 7, tiếp theo là vị trí thứ 8 ở mùa 2022/23. Chưa kể, họ cũng là á quân ở cả UEFA Europa Conference League và Coppa Italia.
Mùa này, đoàn quân của Italiano thậm chí còn chơi tốt hơn. Sau 19 vòng, đội chủ sân Artemio Franchi có nhiều hơn 10 điểm so với cùng giai đoạn 2022/23. Họ lọt vào bán kết Coppa Italia và đứng đầu bảng F Europa Conference League.
Phong cách chơi của Italiano áp dụng lên Fiorentina thể hiện rõ ràng ngay từ đầu triều đại của ông. Đặc điểm chính là cầm bóng nhiều, đặc biệt là ở phần sân đối phương. Trong 3 mùa giải Serie A vừa qua, Fiorentina đều ghi nhận tỷ lệ cầm bóng cao thứ 2 (luôn xếp sau Napoli) và 2 mùa ghi nhận "La Viola" kiểm soát bóng trên 65% ở phần sân đối phương (68,0% vào mùa 2021/22 và 69,7% ở mùa giải năm nay).
Fiorentina đang trình làng thứ bóng đá rực lửa.
Cho đến nay tại Fiorentina, Italiano luân phiên sử dụng sơ đồ 4-3-3 và 4-2-3-1. Đội của ông thực sự tận dụng được 2 cánh, sử dụng hậu vệ cánh trong quá trình triển khai bóng, dâng cao tấn công. Cristiano Biraghi, đội trưởng và hậu vệ trái của CLB, là người tham gia vào nhiều pha triển khai bóng nhất (799) cho Fiorentina tính đến mùa này, nhiều hơn 118 đơn vị khi đặt cạnh người đồng đội Arthur.
Một đặc điểm khác của Fiorentina của Italiano là tính áp đặt cao, với hàng phòng ngự luôn được bố trí dâng cao. Qua các mùa giải, điều này càng trở nên rõ ràng hơn. Nhìn vào PPDA (đường chuyền của đội trong mỗi hành động phòng ngự) và tỷ lệ chuyền bóng cao trong mỗi trận đấu của đoàn quân áo tím, có thể thấy các pha phòng ngự và ép sân của Fiorentina ngày càng trở nên quyết liệt hơn.
Để tạo bước nhảy vọt về chất lượng chơi bóng, Fiorentina phải cải thiện 2 khía cạnh: gia tăng sức tấn công và phòng thủ chặt chẽ. "La Viola" là đội có số lần chạm bóng trong vòng cấm đối phương nhiều thứ 3 mùa này ở Serie A (trung bình 25,2 mỗi trận). Tuy nhiên, giá trị bàn thắng dự kiến (xG) từ các cú sút của họ chỉ đạt 0,09 – đứng thứ 14 trong số 20 đội tại hạng đấu cao nhất Italy.
Trên thực tế, kiểm soát bóng trong khu vực tấn công ở khoảng thời gian dài không phải lúc nào cũng dẫn tới hiệu quả. Các học trò của Italiano gặp khó trong việc tìm khoảng trống giữa hàng phòng ngự đối phương, với 39% số cú sút của họ đến từ ngoài vòng cấm, tỷ lệ cao nhất trong số các đội xếp ở nửa trên bảng xếp hạng Serie A. Điều này giải thích tại sao giá trị xG của CLB vùng Firenze dừng ở mức thấp. Đáng chú ý, chỉ một trong số 104 cú sút từ ngoài vòng cấm của Fiorentina dẫn đến bàn thắng.
Đoàn quân của Vincenzo Italiano sẽ quay lại Champions League sau 15 năm chờ đợi?
Kể từ khi Dusan Vlahovic rời CLB để gia nhập Juventus vào tháng 1/2022, Fiorentina vẫn chưa tìm được tiền đạo nào có thể đáp ứng trên 20 bàn/mùa. Những cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất cho họ ở mùa giải hiện tại là tiền vệ Giacomo Bonaventura và cầu thủ chạy cánh Nicolas González. Cả 2 cùng có 6 pha lập công.
Đối với vai trò tiền đạo trung tâm, sau sự ra đi của Arthur Cabral và Luka Jovic, Fiorentina "đánh cược" vào Lucas Beltran và M'Bala Nzola, nhưng dường như cả 2 cầu thủ này đều chưa sẵn sàng cho vai trò thủ lĩnh hàng công.
Về mặt phòng ngự, dù Fiorentina chỉ phải đối mặt với 203 cú sút cho đến nay (chỉ ít hơn đội mạnh nhất bảng xếp hạng này là Inter – 199), nhưng do họ giữ bóng quá tốt nên những mối nguy đe dọa khung thành cũng vì thế ở mức cao. XG trung bình mỗi cú sút mà "La Viola" phải đối mặt cho đến nay là 0,13 - cao nhất Serie A 2023/24. Trong số những cú sút mà đối thủ thực hiện ở mùa giải này, có 72,9% đến từ trong vòng cấm - tỷ lệ cao nhất giải đấu.
Theo dự đoán từ Opta, Fiorentina có hơn 20% cơ hội lọt vào top 4 Serie A. Với cách tiếp cận có rủi ro cao nhưng thành quả hứa hẹn cũng rất lớn, Italiano đang tạo dựng một đội bóng đáng xem bậc nhất Italy. Không thể phủ nhận "La Viola" càng chơi càng hay và trong trường hợp đoàn quân áo tím đạt điểm rơi phong độ ở giai đoạn nửa sau mùa giải, may mắn sẽ mỉm cười.
